Ўзбекистон Республикаси мустақилликка эришган дастлабки кунларданоқ прокуратура органлари фаолиятини такомиллаштириш билан бир қаторда прокуратура органлари ходимлари малакасини ошириш масаласига алоҳида эътибор қаратилди.

Ушбу мақсадда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1992 йилнинг 24 январида “Ўзбекистон Республикаси прокуратура органлари фаолиятини ташкил этиш масалалари тўғрисида”ги 33-сон қарори қабул қилинди ва унга кўра Ўзбекистон Республикаси прокуратураси ҳузурида Қонунчиликни мустаҳкамлаш муаммолари ва прокурор-тергов ходимлари малакасини ошириш Маркази ташкил этилди. Ушбу Марказга прокуратура органлари ходимларининг малакасини оширишдан ташқари илмий фаолият олиб бориши ҳам белгиланган, шу сабабли Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорининг 1994 йил 20 декабрдаги 869-сон буйруғига асосан Қонунчиликни мустаҳкамлаш муаммолари ва прокурор-тергов ходимларининг малакасини ошириш Марказининг Илмий кенгаши тузилган.

Ўтган йиллар давомида республикамизда амалга оширилган ислоҳотлар ушбу марказ фаолиятини такомиллаштиришни тақозо этди ва Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2007 йилнинг 7 ноябридаги ПҚ-727-сон қарорига кўра, ушбу марказ негизида Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг Олий ўқув курслари ташкил этилди.

Мамлакатда амалга оширилаётган ўзгаришлар, ижтимоий-иқтисодий ривожланишнинг янги устувор йўналишлари ҳамда қонун устуворлигини таъминлаш ва қонунийликни мустаҳкамлаш вазифалари прокуратура органлари кадрларини тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил этиш тизимини янада такомиллаштириш заруриятини даврнинг ўзи тақозо этди.

Ўтган давр мобайнида ҳуқуқни қўллаш ҳолатини комплекс таҳлил қилиш, қонунбузилишлар содир этилишининг сабаб ва шарт-шароитларини ўз вақтида бартараф этиш чораларини кўриш, фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари ҳимоясини таъминлаш, тадбиркорлик субъектларини ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш юзасидан прокуратура органлари ходимларини зарур билим ва кўникмаларга ўргатиш борасида муайян таълим ва илмий салоҳият шакллантирилди.

Шу билан бирга, прокуратура органлари фаолиятининг мутлақо янги йўналишлари белгиланганлиги, уларнинг амалга оширилаётган ислоҳот ва ўзгаришлардаги ўрни кучайтирилганлиги юклатилган вазифаларни самарали бажара оладиган муносиб кадрлар таркибини шакллантиришни талаб этди.

2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясида белгиланган вазифаларга мувофиқ, шунингдек, прокуратура органлари кадрларини тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишнинг замонавий тизимини яратиш мақсадида, Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан “Прокуратура органлари кадрларини тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш тизимини тубдан такомиллаштириш чора тадбирлари тўғрисида”ги 2018 йил 8 майдаги ПФ–5438-сон Фармони қабул қилинди. Фармонга асосан, Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратурасининг Олий ўқув курслари Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси Академияси этиб қайта ташкил этилди.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 28 ноябрдаги “Жиноятларни тергов қилиш соҳасида малакали кадрларни тайёрлашнинг сифат жиҳатидан янги тизимини жорий этиш тўғрисида”ги ПФ–257-сонли Фармонига асосан Бош прокуратура Академияси негизида Ўзбекистон Республикаси Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академияси ташкил этилди.

Ўзбекистон Республикаси Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академияси таълим ва илмий тадқиқот муассасаси сифатида:

– жиноятларни тергов қилиш соҳасида малакали кадрларни тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни;

– “бакалавр”, “магистр” даражаси берган ва давлат намунасидаги диплом топширган ҳолда бюджет ва тўлов-контракт асосида кадрларни тайёрлашни;

– прокуратура органларида лавозимларни эгаллаш учун номзодларни бирламчи ихтисослашув шаклида касбий қайта тайёрлашни;

– прокуратура органларида раҳбарлик лавозимларига захирада турган кадрларни касбий қайта тайёрлашни;

– қисқа муддатли дастурлар асосида ҳуқуқбузарликлар профилактикаси, жиноятчилик ва коррупцияга қарши курашиш соҳасида ўзаро ҳамкорлик масалалари юзасидан давлат органлари ва бошқа ташкилотлар ходимларининг малакасини оширишни;

– қонунчиликка мувофиқ олий малакали илмий ва илмий-педагог кадрлар тайёрлашни;

– миллий, хорижий ва халқаро грантларни жалб қилган ҳолда ўқув, услубий, илмий-тадқиқот, ахборот-таҳлилий фаолиятнинг барча турларини;

– профессор-ўқитувчилар, ходимлар ва тингловчиларни давлат ҳокимияти, давлат ва хўжалик бошқаруви органлари, жамоат ташкилотлари, шунингдек, олий таълим ва илмий-тадқиқот муассасаларига, шу жумладан, хорижий давлатларга стажировкага юборишни;

– ноширлик фаолиятини амалга оширади.

Академияда кадрларни тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш дастурлари белгиланган тартибда бюджет ва тўлов-контракти асосида амалга оширилади.

Академияда жиноятларни тергов қилиш соҳасида кадрларни амалиёт билан узвий боғлиқлигини таъминлаган ҳолда ягона ёндашув асосида тайёрлашга қаратилган узлуксиз ўқув тизимини йўлга қўйилди.