“Суд ишларини юритишда сунъий интеллектни жорий этиш истиқболлари” мавзусида республика илмий-амалий конференцияси

Юртимизда суд-ҳуқуқ соҳасига сунъий интеллектни жорий этиш масалалари долзарб масалалардан бири ҳисобланиб, бу ҳақда бир қатор норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда ҳам алоҳида таъкидланган.

Жумладан, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 5 октябрдаги ПФ-6079-сонли Фармони билан тасдиқланган “Рақамли Ўзбекистон – 2030” стратегиясида сунъий интеллект технологияларини жорий этишни тезлаштириш шартлари белгиланган. 2021 йил 17 февралдаги ПҚ-4996-сонли қарори эса мамлакатимизда сунъий интеллект технологияларини ривожлантириш бўйича чора-тадбирларни назарда тутади. Шунингдек, 2023 йил 16 январдаги ПФ-11-сонли Фармонда суд тизимини янги босқичга олиб чиқишга қаратилган қисқа муддатли стратегия тасдиқланиб, суд ва прокуратура органларига бир қатор вазифалар юклатилган.

Фармонда судлар фаолиятини тўлиқ рақамлаштириш, сунъий интеллект технологияларини жорий этиш, идоралараро электрон маълумот алмашинувини яхшилаш, суд мажлисларида масофадан туриб иштирок этиш имкониятларини кенгайтириш ҳамда ихтисослашган прокурорлар корпусининг асосий вазифаларига алоҳида тўхталиб ўтилган.

Шу мақсадда 2025 йилнинг 13 февраль куни Ўзбекистон Республикаси Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академиясида “Суд ишларини юритишда сунъий интеллектни жорий этиш истиқболлари” мавзусида республика илмий-амалий конференция бўлиб ўтди.

Тадбирда Академиянинг профессор-ўқитувчилари, Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси, Судьялар олий кенгаши, Олий суд, Рақамли технологиялар вазирлиги ходимлари, Инсон ҳуқуқлари бўйича Миллий марказ, Фанлар академиясининг Давлат ва ҳуқуқ институти, Судьялар олий мактаби, Тошкент давлат юридик университети, Ички ишлар вазирлиги академияси, Жамоат хавфсизлиги университети вакиллари, мустақил изланувчилар ва докторантлар ҳамда илмий жамоатчилик вакиллари онлайн ва офлайн шаклда иштирок этди.

Конференция доирасида суд ишларида сунъий интеллект  технологияларини жорий этиш имкониятлари, ҳуқуқий жиҳатлари, халқаро тажриба ҳамда мавжуд муаммолар ва уларнинг ечимлари муҳокама қилинди. Шунингдек, конференцияда қуйидаги долзарб масалаларга алоҳида эътибор қаратилди:

– суд ишларида сунъий интеллектни жорий этишнинг ҳуқуқий асослари;

– ҳуқуқий таҳлил ва ҳужжатларни автоматлаштиришда сунъий интеллект имкониятлари;

– суд қарорларини қабул қилишда сунъий интеллектдан фойдаланишда хорижий давлатлар тажрибалари;

– электрон судлов тизими ва интеллектуал ёрдамчи воситалар;

– суд ишларида сунъий интеллектга асосланган ахборот хавфсизлиги масалалари;

– сунъий интеллектнинг суд-ҳуқуқ тизимида юзага келтириши мумкин бўлган хавф-хатарлар ва уларнинг олдини олиш масалалари.

Шунингдек, конференция иштирокчилари суд ишларини юритишда сунъий интеллектни жорий этиш суд ишларининг тезкорлиги ва шаффофлигини ошириш, инсон омили таъсирини камайтириш ҳамда одил судловни амалга ошириш самарадорлигини юксалтиришга хизмат қилиши ҳақида фикр-мулоҳазалар билдирди.

Конференция якунлари бўйича суд ишларини юритишда сунъий интеллект технологияларидан самарали фойдаланиш учун тегишли тавсиялар ишлаб чиқиш зарурлиги таъкидланди. Шунингдек, тадбирга ташриф буюрган иштирокчилар ва жамоатчилик вакиллари ўзларини қизиқтирган саволларга мутахассислардан жавоб олдилар.