Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил
19 июлдаги “Сиёсий қатағон қурбони бўлган юртдошларимиз ҳаёти ва фаолиятини ўрганиш, тарғиб этиш ҳамда уларнинг хотирасини абадийлаштириш борасидаги ишларни кенгайтириш тўғрисида”ги қарорига биноан ҳар йили октябрнинг биринчи ҳафтаси Сиёсий қатағон қурбонларини ёд этиш ҳафталиги сифатида белгиланган. Ушбу қарор ижроси доирасида 2025 йил 3 октябрь куни Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академиясида Фанлар академияси Тарих институти билан ҳамкорликда “Миллат қатағони ва оқибатлари” илмий конференцияси ўтказди.
Тадбирда Ўзбекистон Республикаси Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академияси ва ФА Тарих институти раҳбарияти, ходимлари, талабалари ва тадқиқотчилари, шунингдек ОАВ вакиллари қатнашдилар.
Тадбирнинг кириш қисмида ташкилотчилар томонидан қатағон йилларининг тарихий ва маънавий оқибатлари, мазкур фожиаларнинг миллий хотира ва келажак авлод тарбияси учун беқиёс аҳамияти таъкидланди. Мустабид тузум аввало миллатнинг зиёли қатламини, ватанпарвар ва эркин фикрли фарзандларини йўқ қилишга қаратилгани, ва шу жумладан прокуратура тизими ходимларининг
150 нафарига жиноят иши қўзғатилиб, 30 нафари отиб ташлангани қайд этилди.
Қатағон қурбонлари хотирасини абадийлаштириш, уларнинг жасорати ва орзу-армонларини кенг тарғиб этиш миллий ўзликни асраб-авайлаш ҳамда жамият маънавиятини мустаҳкамлашда ҳал қилувчи омил эканлигига эътибор қаратилиб, тарихий хотирани абадийлаштириш ва уларнинг жасоратини ёш авлодга етказиш борасида Бош прокуратура ҳамда Ўзбекистон Фанлар академиясининг Тарих институти ўртасида йўлга қўйилган ҳамкорлик ушбу эзгу мақсадларни амалга оширишда муҳим аҳамият касб этиши таъкидланди.
Тарих институти директори, академик Азамат Зиё Тарих институти томонидан октябрнинг биринчи ҳафтасида анъанавий ўтказиб келинаётган “Қарамлик, қатағон ва миллат” умуммиллий илмий йиғини, Институт олимлари томонидан жадидчилик миллий ҳаракати тарихи, қатағон қурбонларини аниқлаш, уларнинг ҳаёти ва фаолиятини ўрганиш бўйича амалга оширилаётган тадқиқотлар, қатағон оқибатлари ҳақида атрофлича фикр билдирди.
Конференцияда сўзга чиққан олимлар шунингдек қатағончилик сиёсатининг илдизлари, ишбилармонлар, ер эгалари, чорвадорлар, диндорлар, миллий сиёсий уюшмалар, миллий матбуот қатағони ва ушбу қатағон оқибатларига оид масалаларда тўхталиб ўтдилар.
Тадбирда қатағон қурбонларининг авлодлари ҳам иштирок этиб, боболари ҳақида қимматли маълумотларни тақдим қилдилар.
Тадбир якунида маърузалар бўйича фикр-мунозаралар билдирилди, шунингдек бу каби тадбирларни мунтазам ўтказилиши лозимлиги қайд этилди.